Wstęp
Czy dobór tworzywa sztucznego może zadecydować o tym, czy produkt będzie intuicyjny, bezpieczny i dostępny dla jak najszerszej grupy użytkowników? Zdecydowanie tak. W świecie produktów fizycznych to właśnie materiał często przesądza o tym, czy uchwyt będzie antypoślizgowy, czy oznaczenie będzie czytelne, a powierzchnia, odporna na środki czyszczące i bezpieczna mikrobiologicznie.
Dlatego coraz więcej firm produkcyjnych zaczyna patrzeć na projektowanie inkluzywne nie jak na koszt, ale jak na strategię rynkową. Bo inkluzywność to dziś nie nisza - to realna grupa odbiorców.
Dane mówią jasno:
W Polsce żyje ponad 4,7 miliona osób z orzeczoną niepełnosprawnością - to tyle, co populacja całego województwa mazowieckiego. Do tego ponad 10 milionów Polaków przekroczyło 60. rok życia, a wielu z nich doświadcza ograniczeń ruchowych, osłabienia siły, pogorszenia wzroku czy orientacji przestrzennej.
Łącznie to ponad 14 milionów ludzi, dla których dostępność to nie dodatek, tylko konieczność. I to oni coraz częściej decydują o tym, co trafia do koszyka, zarówno w sektorze B2C, jak i B2B.
W tym artykule pokażemy, jak tworzywa takie jak TPE, ABS i PP mogą pomóc projektować produkty bardziej dostępne, funkcjonalne i konkurencyjne rynkowo.
Bo inkluzywność nie tylko się opłaca - ona się sprzedaje.
1. Projektowanie inkluzywne - co to znaczy w kontekście fizycznych produktów?
O inkluzywności mówi się dziś głównie w kontekście cyfrowym - stron internetowych, aplikacji, systemów. Tymczasem w świecie produktów fizycznych dostępność ma równie realny, a może nawet bardziej namacalny wymiar.
W tym przypadku chodzi nie tylko o estetykę czy ergonomię, ale przede wszystkim o funkcjonalność w różnych warunkach i dla różnych użytkowników:
To nie jest „design specjalnej troski”. To projektowanie dla realnego życia - tam, gdzie chwyt ma być pewny, forma intuicyjna, a produkt nie wymaga tłumaczenia ani siły.
W praktyce oznacza to takie decyzje projektowe, które minimalizują bariery:
I właśnie tu pojawia się kluczowy czynnik różnicujący: materiał.
To on, często bardziej niż forma, warunkuje dostępność.
2. Dlaczego materiały mają kluczowe znaczenie dla dostępności?
W teorii można zaprojektować najbardziej ergonomiczny produkt świata. Ale jeśli zrobimy go ze śliskiego, twardego i zimnego w dotyku materiału - nie będzie ani bezpieczny, ani przyjemny w użytkowaniu. To dlatego inkluzywność zaczyna się nie od kształtu, ale od tworzywa.
To właśnie materiał wpływa na to, czy użytkownik:
W produktach fizycznych tworzywo „przenosi” projektowe założenia na rzeczywistość. Ma ogromne znaczenie dla:
Dlatego dobór materiału nie może być jedynie decyzją kosztową czy produkcyjną. To kluczowy moment projektowy, który bezpośrednio wpływa na to, czy produkt będzie inkluzywny i czy się sprzeda.
W kolejnej części przyjrzymy się trzem popularnym tworzywom, które szczególnie dobrze wspierają projektowanie dostępnych i funkcjonalnych produktów: TPE, ABS i PP.
3. Jakie właściwości mają TPE, ABS i PP w kontekście inkluzywności?
Każde z tych tworzyw ma unikalne właściwości, które mogą znacząco zwiększyć dostępność i komfort użytkowania produktu. W odpowiednich miejscach i przy odpowiedniej funkcji potrafią zmniejszyć bariery, zwiększyć bezpieczeństwo i poprawić doświadczenie użytkownika końcowego.
3.1 TPE = elastyczność, chwytność, bezpieczeństwo dotykowe
TPE (termoplastyczne elastomery) to jedno z najbardziej „ludzkich” w odbiorze tworzyw. Miękkie, antypoślizgowe, elastyczne - pozwala projektować powierzchnie, które są przyjemne w dotyku i zapewniają pewny chwyt nawet mokrą lub osłabioną dłonią.
Zastosowania:
Co daje inkluzyjnie?
3.2 ABS = trwałość, sztywność, kontrast
ABS (akrylonitryl-butadien-styren) to materiał ceniony za odporność na uderzenia i świetne właściwości mechaniczne. Można go barwić, dobrze się formuje i zachowuje wysoką jakość powierzchni nawet po dłuższym czasie.
Zastosowania:
Co daje inkluzyjnie?
3.3 PP = lekkość, odporność chemiczna, łatwość czyszczenia
PP (polipropylen) to materiał wszechstronny i ekonomiczny. Jest lekki, odporny na wiele substancji chemicznych i bardzo dobrze znosi warunki środowiskowe. To sprawia, że świetnie sprawdza się w produktach użytkowanych intensywnie i w wymagającym środowisku.
Zastosowania:
Co daje inkluzyjnie?
4. Inkluzywność się opłaca - zysk i przewaga rynkowa
Projektowanie inkluzyjne często kojarzy się z etyką, odpowiedzialnością społeczną albo spełnianiem norm. Wszystko to prawda, ale niepełna. Bo inkluzywność to także czysty rachunek zysków i strat. A liczby mówią jedno: produkty bardziej dostępne sprzedają się lepiej.
Dlaczego?
Większa grupa odbiorców = większy rynek
Ponad 14 milionów osób w Polsce może mieć problem z obsługą standardowego produktu - z uwagi na wiek, niepełnosprawność lub ograniczenia funkcjonalne. To ogromny, często pomijany segment. Tworząc produkty, które są intuicyjne i wygodne również dla nich, zwiększasz swoją grupę docelową, bez konieczności tworzenia osobnych linii.
Mniej reklamacji, mniej zwrotów
Produkty łatwiejsze w obsłudze, bezpieczniejsze, trwalsze - po prostu lepiej działają w codziennym użytkowaniu. Mniej problemów to mniej frustracji, mniej telefonów do działu wsparcia i mniej zwrotów. A to oznacza konkretne oszczędności.
Lepszy wizerunek marki
Firmy, które świadomie projektują produkty dostępne dla różnych grup użytkowników, budują pozycję nowoczesnej, empatycznej marki. W czasach, gdy klienci (także B2B) coraz częściej patrzą na wartości, to może być czynnik decydujący o wyborze dostawcy lub partnera technologicznego.
Lepsza pozycja w przetargach i eksporcie
Coraz więcej instytucji publicznych i dużych korporacji wymaga, by produkty spełniały kryteria dostępności. Dotyczy to m.in. sektora opieki zdrowotnej, edukacji, transportu czy budownictwa publicznego. Projekt inkluzywny - zwłaszcza jeśli bazuje na materiałach łatwych do utrzymania w czystości, odpornych i bezpiecznych - otwiera drzwi do przetargów i rynków zagranicznych.
Wniosek?
Inkluzywność to dziś realna przewaga biznesowa. I bardzo często to właśnie tworzywo decyduje o tym, czy uda się ją osiągnąć.
5. Jak wdrażać projektowanie inkluzyjne z myślą o tworzywach?
W teorii wszystko wygląda prosto: zaprojektować produkt dostępny, dobrać właściwe materiały, wdrożyć. W praktyce, sukces inkluzywnego produktu zależy od tego, czy od początku myślimy interdyscyplinarnie: projektowo, inżynieryjnie i użytkowo.
Zaczyna się od zadania pytania „dla kogo?”
I nie chodzi tylko o dane demograficzne. Chodzi o sposób korzystania z produktu:
Dopiero znając te odpowiedzi, można projektować funkcje i interakcje, które mają sens. A to prowadzi nas do kolejnego kroku.
Tworzywo = decyzja projektowa, nie tylko produkcyjna
Często wybór materiału zostawia się „na koniec”, jako zadanie dla technologów. W projektowaniu inkluzyjnym to duży błąd. Właściwości takie jak:
Zespół: projektant + inżynier + producent + użytkownik
Najlepsze efekty przynosi praca zespołowa, w której:
Włączenie użytkownika już na etapie testowania prototypów to jedna z najważniejszych zasad skutecznego projektowania inkluzyjnego.
6. Case study: linia umywalek dla seniorów i osób z niepełnosprawnością
Jeden z polskich producentów ceramiki łazienkowej AMMIS stanął przed niełatwym zadaniem: chciał wprowadzić na rynek linię umywalek dostosowanych do potrzeb osób starszych i z niepełnosprawnością, ale bez typowego, medycznego wyglądu. Miało być funkcjonalnie, dostępnie, ale też estetycznie, domowo i po prostu…przyjaźnie.
To nie miał być produkt do szpitala. To miała być umywalka, która:
Dlatego producent zaprosił do współpracy studio projektowe Tenka z doświadczeniem na styku designu, inżynierii i technologii produkcji.
Co było do rozwiązania?
Zaczęło się od badań: rozmów z fizjoterapeutami, opiekunami i - co najważniejsze - samymi użytkownikami. Z tych spotkań wyłonił się kluczowy wniosek: dla seniorów umywalka to nie tylko miejsce higieny, ale punkt oparcia i bezpieczeństwa.
W odpowiedzi powstała koncepcja umywalki, która:
I tu pojawił się temat materiału
Żeby produkt nie tylko wyglądał, ale działał potrzebne było tworzywo, które:
Tenka, we współpracy z partnerami materiałowymi, opracowała specjalną kompozycję na bazie:
W testach okazało się, że materiał jest:
Rezultat?
Powstały cztery warianty umywalek, dopasowane do różnych wielkości łazienek. W jednej z opcji przewidziano czerwony pasek ułatwiający orientację osobom z demencją.
Całość mimo „technicznego wnętrza” wygląda jak nowoczesny produkt konsumencki, a nie medyczny sprzęt specjalistyczny.
To projekt, w którym spotkały się:
Podsumowanie
Projektowanie inkluzywne to nie osobna kategoria produktów. To sposób myślenia, który uwzględnia różnorodność użytkowników i przekłada ją na realne decyzje projektowe, materiałowe i technologiczne.
W świecie tworzyw to właśnie TPE, ABS i PP dają dziś największe możliwości w tworzeniu produktów, które są intuicyjne, bezpieczne, trwałe i po prostu bardziej dostępne. A co najważniejsze, to się opłaca. Zarówno użytkownikom, jak i producentom.
Artykuł powstał we współpracy z Tenką - studiem projektowania produktów, które pokazuje, że odpowiedzialny design może być jednocześnie funkcjonalny, estetyczny i opłacalny biznesowo. Na co dzień Tenka wspiera firmy w przechodzeniu od pomysłu do produktu gotowego do wdrożenia na rynek.
Wykorzystujemy pliki cookie do spersonalizowania treści i reklam, aby oferować funkcje społecznościowe i analizować ruch w naszej witrynie. Informacje o tym, jak korzystasz z naszej witryny, udostępniamy partnerom społecznościowym, reklamowym i analitycznym. Partnerzy mogą połączyć te informacje z innymi danymi otrzymanymi od Ciebie lub uzyskanymi podczas korzystania z ich usług.