Ekologiczny Zakład Produkcyjny - Jak Go Zaprojektować?

Branża przemysłowa i zakłady produkcyjne nie kojarzą się zbytnio z ekologią. Wręcz przeciwnie ¬– to właśnie wielkie, dymiące fabryki oskarża się zazwyczaj o zanieczyszczenie środowiska. I jest w tym sporo racji. Przemysł odpowiada aż za 23% emisji dwutlenku węgla na całym świecie i zajmuje pod tym względem drugie miejsce zaraz po systemach do wytwarzania energii.

Jednak wcale nie musi tak być. W czasach czwartej rewolucji przemysłowej mamy do dyspozycji nowoczesne technologie, które pozwalają zmieniać, a także budować nowe fabryki, znacznie bardziej przyjazne dla środowiska.

Zielone fabryki

Od pewnego czasu możemy się spotkać z terminem „zielone fabryki”. Co on oznacza? Mianem tym określa się zakłady przemysłowe zaprojektowane, wyposażone i działające w taki sposób, który dąży do tego, aby w jak najmniejszym stopniu szkodzić środowisku naturalnemu.

Zielone fabryki pracują tak, aby ograniczyć emisję gazów cieplarnianych, zanieczyszczenia, produkcję odpadów, zużycie surowców naturalnych czy energii. Idea takich fabryk staje się coraz bardziej popularna nie tylko na świecie, ale też w Polsce.

Po czym poznać, że mamy do czynienia z „zieloną fabryką” z prawdziwego zdarzenia, a nie z przykładem tzw. „greenwashingu”, czyli pozornie ekologicznych działań podejmowanych przez nieuczciwe firmy, które chcą tylko stworzyć wrażenie, że są eko?

Prawdziwa, ekologiczna fabryka jest taka na wszystkich polach. Działa kompleksowo w zakresie zrównoważonego rozwoju, a co więcej jest też społecznie odpowiedzialna, zarówno pod względem zapewniania godnych warunków swoim pracownikom, jak i angażowania się w słuszne inicjatywy.

Zakład produkcyjny dobrze zaplanowany

Oczywiście można, a wręcz nawet trzeba, zmieniać i przystosowywać już istniejące zakłady przemysłowe do prowadzenia bardziej ekologicznej produkcji. Szczególnie jednak budując nowe zakłady warto już od początku dobrze przemyśleć ich koncepcję i zaplanować je w taki sposób, aby od początku zasługiwały na miano „zielonych fabryk” z prawdziwego zdarzenia.

Jak to zrobić i na co zwrócić szczególną uwagę? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć, ponieważ wiele zależy od konkretnej branży, wielkości samego zakładu i wytwarzanych w nim produktów. W zależności od tych czynników różne mogą być potrzeby jak i rozwiązania, które umożliwiają ich realizację. Zawsze jednak warto przeanalizować czy można w jakiś sposób ulepszyć wykorzystywaną technologię, aby była bardziej przyjazna dla środowiska.

Ważnym aspektem jest chociażby lokalizacja. Powinna ona umożliwiać korzystanie z odnawialnych źródeł energii oraz innych ekologicznych rozwiązań, a także wygodny transport surowców czy finalnych produktów. Im mniejsze odległości, tym mniejszy ślad węglowy

Przyjazne technologie

Technologii i rozwiązań, które pozwalają produkować w duchu zrównoważonego rozwoju jest coraz więcej i wciąż pojawiają się nowe. Poniżej przedstawiamy kilka przykładów:

Odnawialne źródła energii – fabryki potrzebują do swojej codziennej pracy bardzo dużych ilości energii. Inwestycja w fotowoltaikę czy turbiny wiatrowe to rozwiązanie, które szybko się zwraca i pozwala częściowo lub czasem nawet w całości na pokrycie zapotrzebowania energetycznego zakładu.

Recykling i zarządzanie odpadami – wtórne wykorzystanie materiałów w procesach produkcyjnych, segregacja odpadów i kontakty z lokalnymi przedsiębiorstwami recyklingowymi pozwalają na jak najbardziej efektywne ich wykorzystanie i ograniczenie składowania na niekorzystnych dla środowiska wysypiskach.

Oszczędzanie energii – jak już wspomnieliśmy zużycie energii w przemyśle jest ogromne. Dlatego warto zadbać, aby wykorzystywane maszyny i urządzenia były energooszczędne. Warto też przemyśleć, co można zrobić, aby poszukać oszczędności w tym zakresie – czasem nawet małe zmiany do których przekonamy pracowników, mogą złożyć się na duży efekt.

Chłodzenie adiabatyczne – wykorzystuje procesy termodynamiczne do obniżania temperatury. Chłodzi powietrze poprzez jego nawilżenie, co pozwala na mniejsze zużycie energii niż w przypadku tradycyjnego chłodzenia. Może być stosowane np. zamiast tradycyjnej klimatyzacji na halach produkcyjnych.

Recyrkulacja wody – systemy do recyrkulacji wykorzystywanej w fabryce wody pozwalają na jej znacznie bardziej racjonalne wykorzystanie, przyczyniając się do oszczędności i mniejszej produkcji ścieków.

Systemy informatyczne – pozwalają w łatwy i szybki sposób zbierać i przetwarzać ogromne ilości danych o produkcji. Dzięki temu nie ma potrzeby prowadzenia i przechowywania stosów papierowych dokumentów, codzienna praca staje się bardziej efektywna, a poszczególne maszyny są wykorzystywane w najbardziej dla nich optymalny sposób.

Dodatkowe korzyści

Ekologiczna produkcja i związane z nią zasady to nie tylko moda czy uciążliwe regulacje narzucane przedsiębiorcom przez rząd czy Unię Europejską, choć przez niektórych wciąż jeszcze są w taki sposób postrzegane. Warto sobie uświadomić, że korzyści ze zrównoważonego rozwoju są znacznie szersze.

Do najbardziej znaczących należy ograniczenie kosztów operacyjnych, które ponosi każdy zakład produkcyjny. Przede wszystkim można zauważyć znaczną redukcję kosztów związanych ze zużyciem energii. Efektywność energetyczna ma wielkie znaczenie dla dużych fabryk, gdzie w toku produkcji zużywane są ogromne ilości energii.

Ekologiczne podejście do produkcji korzystnie wpływa też na budowę wizerunku firmy i poprawę jej konkurencyjności. Zarówno klienci, jak i inwestorzy coraz bardziej zwracają uwagę na to, w jaki sposób dany produkt został wytworzony, a odpowiedzialność nakazuje im wybierać te, które powstały z poszanowaniem środowiska.

Podsumowując, tworzenie „zielonych fabryk” działających w duchu zrównoważonego rozwoju to w dzisiejszych czasach konieczność. Rozsądna, nastawiona na efektywną pracę i oszczędności produkcja nie tylko jest wyrazem dbałości o naszą Planetę, ale też przynosi przedsiębiorstwom wiele korzyści biznesowych.