Jak Stworzyli Swój Świat – Świat Alkoholi OXO i Plastyfikatorów (cz.1)

Rok 2016 obchodzony jest w Grupie Azoty ZAK S.A. pod znakiem 30 rocznicy uruchomienia instalacji alkoholi OXO. Przez te wszystkie lata z wielkim zapałem kędzierzyńska firma budowała doświadczenie i podnosiła kompetencje, aby sprostać najwyższym oczekiwaniom rynkowym. Jakość i uznana marka to niezmienne wartości produktów Grupy Azoty ZAK S.A., rozwijane w oparciu o innowacyjne myślenie i postawione ambitne cele.

W 2015 roku uruchomiono najnowocześniejszą w tej części Europy instalację do produkcji pierwszego polskiego plastyfikatora nieftalanowego – Oxoviflex®, produkowanego z alkoholu OXO (2-Etyloheksanol). Grupa Azoty ZAK S.A. jest jedyną w Polsce i piątą w Europie pod względem produkcji alkoholi OXO oraz największą krajową, a piątą europejską firmą produkująca plastyfikatory.

Początki wytwórni OXO

Historia istnienia przemysłu chemicznego w Kędzierzynie-Koźlu rozpoczyna się w 1940 r., kiedy to niemiecki koncern chemiczny IG Farben rozpoczął w okolicy budowę zakładu chemicznego w celu produkcji benzyny syntetycznej z węgla. Produkcję uruchomiono pod koniec 1943 r., jednak w wyniku bombardowania instalacje produkcyjne uległy zniszczeniu. Pod koniec II wojny światowej, po zajęciu Kędzierzyna przez Rosjan, w fabryce przeprowadzono całkowity demontaż urządzeń i aparatury.

Rządowa decyzja o utworzeniu od 1 stycznia 1949 roku Zakładów Przemysłu Azotowego „Kędzierzyn” z siedzibą w Bierawie zapadła w 1948 roku, a działalność produkcyjną rozpoczęto w 1954 roku od uruchomienia instalacji ciągu nawozowego. Rok później ruszyła produkcja bezwodnika ftalowego, wosków, aminoplastów i kwasów tłuszczowych. Zakład stopniowo rozbudowywano.

Historia OXO rozpoczyna się w lutym 1979 roku, kiedy  zawarto kontrakt na budowę Wytwórni Alkoholi OXO z niemiecką firmą Zimmer AG. Licencję kupiono od firm Union Carbide Corporation (UCC) i Davy Mc Kee (obecnie Davy Process Technology) na technologię „OXO”, wyróżnioną za wysokie walory prestiżową nagrodą Kirk-Patricka. Pierwotnie realizacja projektu miała nastąpić w latach 1980 – 1982. Rozpoczęto prace projektowe, zamówiono część urządzeń, ale kryzys lat 1980/81 i stan wojenny przerwały te działania. Dzięki determinacji pracowników, głównie ówczesnego dyrektora naczelnego, Konstantego Chmielewskiego, udało się w drugiej połowie 1982 r. wznowić projekt. Formalną zgodę rządową na uruchomienie zadania uzyskano w czerwcu 1982 r. Wtedy też rozpoczęto właściwą budowę i realizację inwestycji. Oprócz budowy Wytwórni Alkoholi OXO inwestycja obejmowała także budowę Wytwórni Gazu Syntezowego i Wodoru (produkowanych metodą półspalania niskociśnieniowego) oraz szereg innych działań w ówczesnych Zakładach Azotowych „Kędzierzyn”. Budowę prowadził generalny wykonawca – Opolskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego nr 1. W realizacji inwestycji uczestniczyło 17 firm. Kadrę inżynierską, która miała kierować rozruchem i eksploatacją, przeszkolono, zgodnie z umową licencyjną, na pracującej już instalacji alkoholi OXO firmy UCC w Texas City, w USA. Specjalistów analizy chemicznej wysłano na szkolenie do Wielkiej Brytanii. 30 grudnia 1986 r. podpisany został protokół odbioru Wytwórni Alkoholi OXO. Instalacja stała się formalnie częścią przedsiębiorstwa. Należała ona wówczas do trzech największych tego typu instalacji na świecie. Przy jej budowie zamontowano ok. 10 tys. ton konstrukcji, a także ok. 5 tys. ton różnego rodzaju maszyn i aparatów.

Okrągłe rocznice stanowią zachętę do refleksji i oceny dotychczasowych dokonań. Produkowane od 30 lat alkohole OXO wywierają znaczący wpływ na osiągane przez Grupę Azoty ZAK S.A. wyniki finansowe oraz jej pozycję na mapie firm sektora chemicznego w Polsce i Europie. Fundamentem historii 30-lecia OXO są jednak ludzie, a ich wspomnienia związane z instalacją alkoholi OXO, kapitał doświadczeń tworzący obecną wartość firmy przedstawimy w kolejnych artykułach.  

Informacje o firmie

Grupa Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn Spółka Akcyjna - jeden z największych producentów chemicznych w Polsce wchodzący w skład Grupy Azoty. Firma z tradycjami, szanująca wartości ludzkie i społeczne. Swój biznes opiera na dwóch głównych filarach działalności: nawozach azotowych oraz alkoholach OXO i plastyfikatorach. Producent między innymi pierwszego polskiego plastyfikatora nieftalanowego Oxoviflex®, produktu uhonorowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości prestiżowym tytułem Polski Produkt Przyszłości. Misją firmy jest dostarczanie klientom produktów najwyższej jakości. Oferta kierowana jest do następujących segmentów: rolnictwo, budownictwo, przetwórstwo chemiczne oraz przemysł tworzywowy. Spółka posiada własną elektrociepłownię, port załadunkowy, świadczy specjalistyczne usługi laboratoryjne. 

Właściciel i główny sponsor ekstra ligowej drużyny siatkarskiej ZAKSA Kędzierzyn-Koźle.

Na zdjęciach:

1. Montaż Zbiorników Kulistych

2. Ustawienie Kolumny Rafinacyjnej Oktanolu

3. Instalacja Alkoholi OXO

4. OXO - 10 Metrów Nad Ziemią